نیاز بخش معدن به استانداردهای تکمیلی
روزنامه گسترش صمت , 11 آبان 1393 ساعت 11:03
استانداردسازی فعالیتهای معدنکاری اصطلاحی است که چندان به گوش آشنا نمیآید. در عین حال وقتی معادن ایران در اکتشاف، استخراج و فرآوری با اما و اگرهایی روبهرو است و سخن از بیکیفیتی کار در این بخشها و باطله برداری و ضایعات فراوان یا تکمیل نشدن خط تولید ارزش افزوده میشود نگاهها به این سو میرود که مگر برداشت مواد معدنی و فرآوری آن از ضوابط فنی خاصی پیروی نمیکند که کیفیت کار چندان مطلوب نیست؟ این درجه مطلوبیت از کار را به استاندارد بودن کار در معدن یا داشتن حداقل کیفیت مورد قبول نیز تعبیر میکنند. ولی آیا در صنایع معدنی و معادن استانداردهایی داریم؟ آیا اجرا میشود و استفاده درستی از آن صورت میگیرد؟
به گزارش ماین نیوز، استاندارد یک فرآیند و فرآیند مورد قبول در تمام کشورها است که در مورد هر تولید و فرآیند مالی، اجرایی، ساخت و... استفاده از استاندارد مطرح میشود. استاندارد رعایت یک سری باید و نبایدها در جهت حفظ کیفیت مورد قبول برای انجام هر کاری است که در جهان پذیرفته شده است و همگان از اجرا و رعایت آن، نتیجه گرفتهاند.
برای معدنیها، سازمان نظام مهندسی معدن میتواند استاندارد مورد نیاز آنها را تعریف کند. رئیس این سازمان در خصوص لزوم تعریف استاندارد برای بخش معدن میگوید: در زمینه معادن و صنایع معدنی، رعایت یکسری چارچوبها لازم الاجراست. در ایران نیز موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی سالهاست در این زمینه فعالیت میکند. با این حال در بخش معدن، استانداردهایی با هدف اجرا در معادن تدوین نشده؛ البته به اسم مواد معدنی یا مصالح ساختمانی، تدوین استانداردهایی را شاهد بودهایم که به طور غیرمستقیم به معادن نیز مربوط میشود.
وی با اشاره به اینکه در مورد تجهیزات ویژه معدن شاهد کمبود استاندارد هستیم میافزاید: البته استانداردهایی که در مواردی جزو صنایع دیگر تهیه شده گاه به کار معدن هم میآید اما این کافی نیست و لازم است به طور خاص برای تمامی تجهیزات معدن استانداردهایی نوشته شود.
او ادامه میدهد: نیاز به تعریف استاندارد در بخش تجهیزات معدنی وارداتی بیشتر احساس میشود چرا که این تجهیزات دارای مشخصات کیفی مورد نیاز کار در معادن ایران نیستند.کارخانجات بزرگ امریکایی، انگلیسی، آلمانی و استرالیایی به تولید تجهیزات معدنی میپردازند و ما باید بدانیم چه کالایی با چه مشخصاتی برای این کشور مورد قبول است.
وی با اشاره به اینکه در بخش معادن استاندارد خاصی نداریم، میافزاید: متاسفانه کاری از سوی موسسه ملی استاندارد در این زمینه صورت نگرفته است. ۳ سال پیش مذاکرات و مکاتبات زیادی با این موسسه داشتیم و تفاهمنامهای امضا کردیم که استانداردسازی برای فعالیتهای معدنی و تجهیزات معدنی را به عهده بگیرند ولی روند انجام این کار بسیار کند بوده است. البته با توجه به بودجه اختصاص داده شده به این امر انتظار بیشتری هم نمیرود با این حال تاکنون ۱۳ استاندارد توسط نظام مهندسی معدن تهیه شده و به این سازمان ابلاغ شده ولی این تعداد تکافوی نیاز بخش معادن و صنایع معدنی را نمیدهد. امسال نیز تدوین ۲۰ استاندارد را پیشنهاد کردیم که اگر چه وزارت صنعت، معدن و تجارت اصرار دارد بیشتر از این باشد اما با بودجهای که در اختیار ما قرار میگیرد در روند تهیه همین تعداد نیز به مشکل بر میخوریم.
وی اضافه میکند: لزوم تهیه استانداردهای صنایع معدنی و معادن آنجا بیشتر احساس میشود که به دلیل شرایط تحریمی، نمیتوانیم تجهیزات پیشرفته و معتبری از کشورهای اروپایی خریداری کنیم لذا بیشتر این تجهیزات از چین وارد میشود که به طور معمول شناخته شده نیست و نمیدانیم در ساخت تجهیزات از چه لوازم و تجهیزاتریزی استفاده شده مثلا پیچ و مهرههای به کار رفته شده در این تجهیزات باید از آلیاژ خاصی استفاده شود تا مقاومت لازم برای کار در معادن را داشته باشد. اگر یک پیچ یا سیم بکسل یا قاب تونلی بشکند باید تا مدتها بازار را بگردیم. جالب اینکه این اتفاق در نیمی از قطعات مورد نیاز تجهیزات معدنی رخ میدهد.
او با اشاره به اینکه استاندارد تجهیزات معدنی، آن هم به شکل فوری و با سرعت بیشتر، ضروری است، اظهار میدارد: در حالی که استانداردهای تعریف شده در بخش معدن کشورهایی مانند چک، لهستان یا آلمان بالغ بر چند هزار سند استاندارد است این تعداد در ایران به چند عدد میرسد.
وی یک راهحل عملی برای سرعت بخشیدن به تدوین استانداردهای مورد نیاز بخش معدن را، استفاده از استانداردهای نوشته شده و قابل اجرا در کشورهای توسعه یافته معدنی میداند و اضافه میکند: این راهحل را چندین بار به سازمان استاندارد اعلام کردیم اما آنها معتقدند باید از استانداردهای ملی تدوین شده در داخل کشور که خودآنها ترجمه کردیم استفاده شود. در حالی که کشورهای دیگر از کارشناسان باتجربه بالا در صنایع و معادن بهره میبرند و هم از ابزار خاص سنجش و تعیین استاندارد برخوردارند و لازم نیست راه رفته دیگران را دوباره بپیماییم.
وی ادامه میدهد: دسترسی دیرتر به استانداردهای مورد نیاز به خصوص در معادن باعث میشود رشد و توسعه این بخش کاهش پیدا کند، به منابع طبیعی آسیب برسد، ایمنی کارگران معدن مورد تهدید قرار بگیرد و باعث گردد قیمت تمام شده مواد معدنی بالا برود.
استاندارد: ما آمادگی داریم
وظیفه موسسه استاندارد تهیه، تدوین و نوشتن استاندارد برای تمام مواردی است که لزوم رعایت یک سری چارچوبهای فنی در آن احساس میشود اما به دلیل رشد و توسعه در تمام بخشها، این سازمان باید بتواند خود را بهروز کرده و به نیازهای روزافزون بخشهای مختلف پاسخ دهند.
معاون برنامهریزی و تدوین سازمان ملی استاندارد در باره لزوم استاندارد در صنایع معدنی و معادن میگوید: زمانی این تصور بود که استاندارد در حوزه تولید کالا موضوعیت دارد در حالی که استانداردها در تمام بخشهای اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کاربرد دارند.
علی اباذری میافزاید: سازمان ملی استاندارد تاکنون ۲۶ هزار سند را نهایی کرده و در اختیار کاربران قرار داده است که بخشی از این استانداردها به دلیل اینکه به طور مستقیم با سلامت انسانها سر و کار دارند اجباری هستند به همین دلیل به طور مرتب مورد پایش استاندارد قرار میگیرند ولی در حوزه معدن هیچ استاندارد اجباری نداریم.
وی ادامه میدهد: معدنیها خود دارای استاندارد یا ضوابط فنی خاصی که خودشان نوشتهاند هستند و این استانداردها توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت مورد پایش قرار میگیرد و بخشی نیز درسازمان استاندارد نوشته میشود.البته تاکنون اقدام مستقیمی در مورد معدن نداشتیم و معدنکاران میتوانند استانداردهای ما را به عنوان استانداردهای تشویقی استفاده کنند که میتواند به افزایش کارآیی و راندمان تولید منجر شود.
وی با اشاره به اینکه استانداردهای اجباری در صنایع معدنی موضوعیت بیشتری دارد اضافه میکند: البته این استانداردها به صورت غیرمستقیم در این بخش استفاده میشود و برای قطعاتی است که در صنایع دیگر نیز کاربرد دارد با این حال این سازمان تعدادی استاندارد در زمینه معدن در دستور تهیه دارد و البته مواردی هم از قبل تدوین شده که در کمیتههای ملی تدوین استانداردهای کشور، صحهگذاری شده است. در این زمینه ما آمادگی این را داریم که چنانچه وزارت صنعت، معدن و تجارت یا ایمیدرو و حتی معدنکاران به استاندارد در زمینه خاصی نیاز داشته باشند آن را در اولویت بگذاریم.
اباذری با بیان اینکه برای نخستین بار با سازمان نظام مهندسی معدن تفاهمنامهای منعقد کردیم تا زمینه همکاری بیشتری بین همکاران ما و این سازمان در زمینه تدوین استانداردهای معدن صورت بگیرد، میگوید: پیشنهاداتی نظام مهندسی معدن در کمیتههای فنی و برنامهریزی مورد بررسی قرار گرفته و تعدادی نیز تصویب شده و در یک بازه زمانی مشخص، عملیاتی میشود با این حال معتقدیم زمینه همکاریهای بیشتر نیز وجود دارد.
او درباره مخالفت سازمان ملی استاندارد با استفاده از استانداردهای کشورهای توسعه یافته برای بخش معدن، میگوید: چنین چیزی نیست و هیچ منعی وجود ندارد چون همانطور که گفتم، معدن، دارای استاندارد اجباری نیست و ما فقط در بخش استانداردهای اجباری، قائل به استفاده از استانداردهای تدوین شده در داخل هستیم.
وی اضافه میکند: بخش معدن میتواند از استانداردهای ملی، منطقهای و بینالمللی استفاده کند همانطور که سازمان ما نیز در تدوین برخی استانداردها، از مراجع بینالمللی استفاده میکند. دلیل این امر هم این است که حوزه استانداردها بسیار وسیع است و بهخصوص در معادن، هر معدنی مختصات خاص خودشان را دارد و امکان تدوین یک استاندارد خاص برای معادن روباز یا زیر زمینی به طور کلی نیست.
استانداردهای اجباری در زمینه قطعات حاشیه تجهیزات مانند لاستیک به کار رفته شده در برخی ماشین آلات کاربرد دارد که استفاده چند گانهای در بخشهای دیگر صنعت نیز داراست، ولی اینکه ما استانداردی را اجباری اعلام کرده باشیم چنین چیزی نیست.
کد مطلب: 15798
آدرس مطلب: http://www.minews.ir/fa/doc/news/15798/نیاز-بخش-معدن-استانداردهای-تکمیلی