ماین نیوز - گزارشی از ظرفیت اشتغالزایی معادن

دیروز بود که وزیر اقتصاد نسبت به گسترش بیکاری در بین جوانان هشدار داد و در همین هفته نیز رییس‌جمهوری از حضور مدیران زن در بخش صنعت و معدن سخن گفتند، از این رو فعال سازی نیروی انسانی در بخش معدن اولویت بالایی پیدا کرده است، چرا که در سال‌های گذشته بخش‌های مختلف اقتصادی کشور متاثر از تحریم‌ها علاوه بر اینکه ظرفیت تولید آنها کاهش یافته است برخی از آنها به تعطیلی نیز کشیده شده است که این مسئله تهدید برای اشتغال آن بخش‌ها بوده است، حال کارشناسان معتقدند در بخش معدن با تکیه بر مواد اولیه داخلی نه تنها کمتر شاهد تعدیل نیرو در معادن بوده‌ایم بلکه صدور پروانه‌های جدید اکتشاف و استخراج زمینه اشتغال بیشتر را فراهم کرده است، همچنین فعال‌سازی فرآوری نقش مهم‌تری در اشتغال ایفا می‌کند، به‌گونه‌ای که هم‌اکنون اگر نزدیک به ۱۳۰ هزار نفر در بخش معدن مشغول به کار هستند در بخش فرآوری این میزان به بیش از ۲۰۰ هزار نفر می‌رسد. حال در چنین شرایطی رونق اقتصادی و افزایش استفاده از فرآورده‌های معدنی میزان اشتغال این بخش را به بیش از ۲برابر افزایش خواهد داد.

به گزارش ماین نیوز، ظرفیت بالای معادن ایران از نظر میزان ذخایر و تنوع محصولات معدنی و همچنین تلاش دولت یازدهم در ایجاد واحدهای جدید فرآوری زمینه ایجاد اشتغال بیشتر در بخش معدن و صنایع معدنی را مطرح کرده است.

اشتغالزایی معدن به ۲ صورت مستقیم و غیرمستقیم

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان با اشاره به زمینه بالای اشتغال در حلقه‌های تولید در معادن فلزی می‌گوید: در شرایط کنونی با نگاهی به تعداد معادن فعال در کشور (گرچه خیلی زیاد نیست) با اتصال به واحدهای فرآوری شاهد افزایش میزان شاغلان معدنی خواهیم بود، به طوری که برای تولید هر یک میلیون تن فولاد به بیش از یک هزار نفر نیاز دارند. با این حال این تعداد تنها به بخش ذوب برمی‌گردد و در بخش فرآوری کنسانتره و گندله که حلقه‌های بالادستی این بخش هستند به ازای تولید هر ۵ میلیون تن گندله ۵۰۰ نفر و برای هر ۲ میلیون تن کنسانتره ۲۰۰ نفر مشغول به کار خواهند شد که اگر به سمت حلقه‌های بالادستی یعنی استخراج و اکتشاف سنگ‌آهن برویم به همان میزان اشتغال ایجاد خواهد شد.

اسرافیل احمدیه با نگاهی به چشم‌انداز ۱۴۰۴ در بخش معدن، افزود: در چشم‌انداز ۱۴۰۴ تولید بیش از۳۰ میلیون تن فولاد در نظر گرفته شده که به ۸۰ میلیون تن گندله نیاز است حال در چنین شرایطی که معادن به طور مستقیم و غیرمستقیم اشتغالزا هستند سهم مهمی در کاهش بیکاری کشور خواهند داشت، زیرا محصولاتی مانند آلومینیوم گرچه به طور مستقیم نزدیک به ۳ هزار شغل ایجاد کرده‌اند اما با نگاهی به تجهیزات خودرو، ساختمانی و... که از ورق‌های آلومینیومی ساخته می‌شوند به طور غیرمستقیم نقش مهمی در اشتغال ایجاد خواهد کرد. البته در محصولات دیگری همچون مس نیز که تجهیزات مختلف الکترونیکی از آن تهیه می‌شود، اشتغال ایجاد شده در بخش صنعت نیز به حلقه‌های پایین تر و فرآوری آن بر می‌گردد.

اشتغال معدن با ثبات است

یک عضو هیات مدیره انجمن مهندسی معدن با بیان اینکه اشتغال در معدن در شرایط رکود نیز همچنان با ثبات بوده است گفت: در شرایط کنونی کشور و با توجه به فناوری که در بخش معدن و صنایع معدنی وجود دارد می‌توان فرصت‌های شغلی بالایی در این بخش به وجود آورد اما این مسئله بیشتر به فعال‌سازی حلقه‌های پایین‌دستی بخش معدن برمی‌گردد زیرا معادن همچون ساقه یک درخت هستند که هر چقدر شاخ و برگ بیشتری پیدا کند به همان میزان در اشتغالزایی موثر خواهد بود.
مهدی سالاری با تاکید به اهمیت توجه به بخش معدن ادامه داد: گرچه بخش معدن و صنایع معدنی مکمل هم هستند اما ما باید نگاه ویژه‌تری به حلقه‌های بالادستی داشته باشیم زیرا آنها ساقه و ریشه اشتغالزایی هستند. باوجودی که در سال‌های اخیر فناوری در معادن بزرگ به سمتی رفته که تجهیزات جایگزین نیروی انسانی شده است اما از ماهیت اشتغالزایی آن خیلی کم نشده این موضوع در مورد معادن فلزی که در ایران خیلی به آن نپرداخته از جایگاه بالاتری برخوردار است.

صنایع معدنی با ظرفیت اشتغال بالا

در یک سال اخیر ۷ طرح فولادی که هرکدام با ظرفیت ۸۰۰ هزار تن نزدیک به ۸ هزار نفر شغل ایجاد و در مجموع نزدیک به ۶۰ هزار نفر استخدام خواهند شد، نشان می‌دهد که صنایع وابسته به معدن ظرفیت بالاتری در کاهش بیکاری جامعه دارند، چراکه بخشی از فارغ‌التحصیلان فنی و صنعتی در بخش‌های مختلف این کارخانه به کار گمارده می‌شوند.

علیرضا رحیم کارشناس معدن با تایید این موضوع که هم‌اکنون میزان اشتغال در معادن کم است گفت: در سند استراتژی معدن گرچه به غیراز حلقه‌های پایین‌دستی فرآوری خود معادن به عنوان بخش اشتغالزا دیده نشده اما با این وجود نزدیک به ۱۳۰ هزار نفر در معادن مشغول به فعالیت هستند که در بخش صنایع وابسته به آن، این میزان به بیش از ۲۰۰ هزار نفر می‌رسد، بنابراین با ایجاد بسترهای توسعه واحدهای فرآوری میزان اشتغال نیز گسترش می‌یابد.

اشتغالزایی در گرو رونق معادن و رفع موانع

رئیس هیات مدیره شبکه انجمن‌های صنعتی و معدنی با نگاهی به تعداد پروانه‌های استخراجی صادر شده در کشور گفت: درحال حاضر بیشترین پروانه استخراج به معادن روباز که از کانی‌های غیرفلزی و شامل سنگ‌های تزئینی، شن و ماسه و... هستند در شرایط رکود اقتصادی به دلیل کاهش پروژه‌های عمرانی این معادن تا حدودی از فعالیت‌شان کاسته شده است، به همین دلیل با فراهم کردن رونق اقتصادی و افزایش کاربرد آنها در طرح‌های ساخت و ساز بار دیگر می‌توان شاهد افزایش اشتغال از طریق این معادن بود.

بیژن پناهی با بیان اینکه با رونق معادن اشتغال در معدن ۲ برابر افزایش خواهد یافت، اضافه کرد: اگر بخواهیم اشتغال پایداری در معادن به وجود بیاوریم باید میزان حقوق دولتی تا ۱۰ سال ثابت بماند تا سرمایه‌گذاری افزایش یابد و از سوی دیگر با آزادسازی ورود ماشین‌آلات کارکرده بالای ۱۰ سال، بهره‌وری در بخش معدن افزایش می‌یابد و این عاملی در جهت رونق اقتصادی خواهد بود.