معاون پژوهش و فناوری ایمیدرو:
از تجربه حضور ریوتینتو در طلای کردستان درس بگیریم
گروه معادن
- سرمایه‌گذاری خارجی در پروژه‌های معدنی به جدیت در دستور کار دولت قرار دارد.
به گزارش ماین نیوز، از آن طرف سرمایه‌گذاران خارجی مایل به حضور در این بخش بکر و پر درآمد هستند اما برای این حضور پیش نیازهایی لازم است تاسرمایه‌ها از بخش معدن فرار نکند. این پیش نیازها از دیدگاه یک مدیر کلان سازمان توسعه معادن و صنایع معدنی مانند سید شمس‌الدین سیاسی‌راد که مدیر آموزش و پژوهش و فناوری ایمیدرو است مهم‌ترین نکاتی است که می‌تواند به توسعه معادن و صنایع معدنی و ایجاد اشتغال پایدار بیانجامد. گفت‌وگوی را در خصوص پیش نیازهای سرمایه‌گذاری خارجی در بخش معدن می‌خوانید.
دلایل تمایل برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی در پروژه‌های معدنی چیست؟در چارچوب گسترش سرمایه‌گذاری خارجی در بخش معدن و صنایع معدنی، چند ملاحظه وجود دارد ابتدا باید ببینیم که هدف و انگیزه اصلی تشویق و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی توسط دولت‌ها کدام است؟ باید دید این امر به حل چه مشکلی در اقتصاد کشور از جمله بخش معدن کمک می‌کند. معمولا کشورهایی که سرمایه‌گذاری خارجی و انواع آن را تشویق و ترغیب می کنند اهداف ذیل دنبال می گردد.
نخستین دلیل استقبال از سرمایه‌گذاری خارجی دستیابی به دانش فنی و فناوری‌های مناسب و پیشرفته است. کشورهای صاحب فناوری از این طریق می‌توانند فناوری‌های نوین را به کشورهای میزبان منتقل کنند. از دلایل دیگر استقبال از سرمایه‌گذاری در کشورهای سرمایه‌پذیر. دستیابی به بازارهای مصرف و افزایش سهم‌شان از بازار است. کشورهای سرمایه‌پذیر با استفاده از موقعیت شرکت‌های خارجی و سرمایه‌گذاران خارجی به دنبال کسب سهم مناسبی از بازار محصولاتی هستند که با کمک آنها در کشور تولید می‌کنند. یکی دیگر از اهداف، فراهم کردن امکان تبادل تجارب تخصصی و مدیریتی در اجرای پروژه‌های بزرگ صنعتی است کشورهای سرمایه‌پذیر با انجام موفق پیاده‌سازی پروژه‌های سرمایه‌گذاری خارجی آن را تبدیل‌به فرصتی برای توسعه منابع انسانی خود از طریق تبادل تجارب و دانش میان کارشناسان و مهندسان داخلی و خارجی می‌کنند. از زاویه دیگر نیز می‌توان خارجی را فرصتی برای گره زدن منافع اقتصادی کشورها دانست. به طور مشخص وقتی کشورهای پیشرفته صنعتی که به‌طور معمول در بحث خارجی به عنوان هدف در نظر گرفته می‌شوند به کشورهای میزبان ورود پیدا می‌کنند به نوعی موقعیت منطقه‌ای کشور هدف را تقویت می‌کنند که این امر در چارچوب بحث‌های دیپلماسی اقتصادی حائز اهمیت است.
این سرمایه‌گذاری‌ها در چه سطوح موضوع و اشکالی انجام می‌شود؟از منظر منابع سرمایه‌گذاری وتامین منابع مالی سطوح مختلفی قابل تفکیک است. یک سطح از تامین منابع مالی استفاده از تسهیلات صندوق بین‌المللی پول یا اعتبارات بانک جهانی یا امکانات و فرصت‌های نهادهای وابسته به سازمان ملل است، سطح دیگر سرمایه گذاری مستقیم کشورها و سرمایه‌گذاری شرکت‌های چند ملیتی در پروژه‌های صنعتی و معدنی است. مطالعات انجام شده در قالب استراتژی توسعه صنعتی در دولت اصلاحات نشان می‌دهد، مناسب‌ترین شکل سرمایه‌گذاری خارجی، سرمایه‌گذاری مستقیم یا fdi است که بیشترین سهم را در بین اشکال و انواع مختلف سرمایه‌گذاری خارجی به خودش اختصاص می‌دهد.
پیش نیازهای سرمایه‌گذاری‌های خارجی چیست؟مسئله جذب و بکارگیری سرمایه‌های خارجی در فعالیت‌های اقتصادی در چارچوب کلی تعاملات خارجی قابل پیگیری و تحقق و نتیجه دادن است. منظور از این نکته این است که کشورهایی در جذب سرمایه‌گذاری خارجی موفق شده‌اند که در مناسبات دیپلماتیک خارجی خود پویا، تعاملی و فعال عمل کرده‌اند.
پیش نیاز توسعه سرمایه‌گذاری خارجی در اقتصاد ایران به ویژه در بخش‌های معدن و صنایع معدنی بازگشت به الگوی تعاملات دو جانبه و پیگیری منافع متقابل در عرصه روابط خارجی بین‌المللی است. در چنین سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی، استفاده از سرمایه‌گذاری نهادهای بین‌المللی و تمایل شرکت‌های بزرگ خارجی و چند ملیتی می‌تواند در اولویت قرار بگیرد. هدف اصلی از این بحث می‌تواند انتقال دانش فنی و پر کردن شکاف فناوری به عنوان یکی از روش‌های تبادل تجارب تخصصی و کمک به توسعه منابع انسانی متخصص در کشور که در کنار تامین مالی و به اصطلاح فراهم کردن منابع ارزی برای تعریف پروژه‌های بزرگ و در مقیاس بین المللی در بخش معدن مورد توجه قرار گیرد.
پیشنهاد از طرف شرکت‌های سرمایه‌گذار خارجی بوده یا ما؟شرکت‌های موفق و مطرح خارجی و بین‌المللی در صورت حل موثر مشکلات تحریم علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در بخش معدن و صنایع معدنی کشور هستند و یکی از تجارب قابل تامل حضور شرکت ریوتینتو که یک شرکت بزرگ چند ملیتی کانادایی- انگلیسی در معدن طلای داش کشن کردستان است.
واکاوی تجربه ریوتینتو در طلای کردستان حامل درس‌های مهمی در بحث سرمایه‌گذاری در بخش معدن است. یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این تجربه این است که بهبود محیط کسب و کار در ایران و ایجاد ثبات و تعادل در سیاست‌های داخلی و خارجی پیش نیاز اصلی موفقیت در جذب سرمایه خارجی و جلب کشورهای معتبر خارجی است. در حقیقت فراهم کردن زیرساخت‌های مورد نیاز سرمایه‌گذاران خارجی با اولویت زیرساخت‌های حقوقی، قانونی و مقرراتی است. در همین چارچوب پیشنهاد می‌شود ذیل قانون جلب و جذب سرمایه‌گذاری خارجی یا fipa، آیین نامه‌های اجرایی قانون سرمایه‌گذاری خارجی در بخش معدن تدوین و تصویب شود و در آن به صورت شفاف به ابهامات سرمایه‌گذاران خارجی پاسخ داده شود. از مهم‌ترین ابهامات موجود در مقررات مربوطه ، تعیین حقوق دولتی و مالیات‌ها و معافیت‌های به اصطلاح تعیین شده در قانون است. این چیزی است که سرمایه‌گذاران خارجی روی آن حساس هستند. این بدان معنا است که این قانون و آیین نامه اجرایی با نگاه مثبت به ضرورت سرمایه‌گذاری‌های خارجی تدوین نشده است.
زیرساخت‌ها برای پذیرش سرمایه‌ها آماده است؟یکی از نکات مهم و مورد توجه خارجی‌ها زیرساخت‌های موجود در بخش انرژی و حمل و نقل در کشور است. در بخش انرژی، ثبات و شفافیت در تعیین و محاسبه قیمت حامل‌های انرژی برای بنگاه‌های صنعتی نکته بسیار مهم و تاثیرگذاری است و توسعه شبکه و ناوگان ریلی بار و امکانات حمل و نقل دریایی و بندری و ایجاد مسیرهای جدا از حمل مسافر با مقاصد بندری می‌تواند رونق بیشتری به حضور سرمایه‌گذاران خارجی بدهد. اگر هدف‌گذاری‌هایی که در برنامه چهارم و پنجم توسعه و در دولت‌های قبلی اجرا می‌شد با بسیاری از مشکلات کنونی مواجه نمی‌شدیم.
تاریخ انتشار : شنبه ۱۹ مهر ۱۳۹۳ ساعت ۱۰:۵۸
کد مطلب: 14869
