به گزارش ماين نيوز، فعالیت این سازمان در ابتدای امر بیشتر روی شناسایی مناطق نفت‌خیز بود اما با انجام تحقیقات کارشناسی و علمی به وجود منابع باارزش دیگری از جمله سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی، طلا، مس و... پی‌برده و زمینه اکتشاف و استخراج آنها را فراهم نمود. اکنون با گذشت ۵۵ سال از تأسیس این سازمان با وجود نبود تجهیزات روز دنیا شاهد پیشرفت‌های زیادی در این زمینه هستیم.
این در حالی است که فعالان در بخش اکتشاف و استخراج مواد معدنی خواهان توجه بیشتر مسئولان ذی ربط به این حوزه بوده تا امکان استفاده از این ثروت خدادادی فراهم شود. در رابطه با فعالیت این سازمان و وضعیت فعلی آن به سراغ بهروز برنا، معاون اکتشاف سازمان زمین‌شناسی رفتیم و گفت‌وگویی را انجام دادیم که در زیر می‌خوانید:
مراحل اکتشاف مناطق بااستعداد کشور چگونه است؟
از زمان تاسیس سازمان اکتشاف تا به امروز شاهد پیشرفت زیادی در این حوزه بوده‌ایم. تهیه نقشه‌های اکتشاف در ابتدا با مقیاس یک به ۱ میلیون (مقیاس کلی) که برای مناطق با استعداد در کل کشور به شمار می‌آید فعالیت خود را آغاز کرد، اما به تدریج با اتکا به دانش و فعالیت کارشناسان در بخش اکتشاف به ترتیب مقیاس‌های ۱ به ۲۵۰ هزار، ۱ به ۱۰۰ هزار و آخرین مقیاسی که هم‌اکنون مورد استفاده قرار می‌گیرد مقیاس ۱ به ۲۵ هزار بوده که به صورت عمقی و با دقت بالا مناطق مورد نظر را مورد کاوش و بررسی قرار می‌دهد.
کاربرد نقشه‌های زمین شناسی چیست؟
نقشه‌های طراحی شده در بخش زمین‌شناسی کاربردهای زیادی دارد که از مهم‌ترین آنها می‌توان به اکتشاف مواد معدنی، زیرساخت‌های خطوط ریلی راه آهن، محل قرار گرفتن لوله‌های گاز و همچنین طراحی شهرک‌های صنعتی اشاره کرد.
خروجی‌های سازمان از ابتدای تاسیس تا به امروز چه بوده است؟
سازمان زمین‌شناسی در ابتدای تاسیس اکتشاف‌های سراسری را در راس برنامه‌های خود قرار داد. به این ترتیب که با پایه‌گذاری و برنامه‌ریزی‌های علمی در بحث استخراج ذخایر طلا، پتاس و فلزات معدنی زمینه لازم برای تولید این مواد را فراهم کرده و بحث اکتشاف خیلی جدی دنبال شد و با مشاوره گرفتن از کارشناسان داخلی و خارجی روند تولید را تسریع می‌بخشید. از سوی دیگر بخش خصوصی نیز هیچ‌گونه فعالیتی در این راستا نداشته و فعالیت آنها به استخراج از معدن گچ و سنگ و نمک محدود می‌شد. تاکنون معادن مس، سرب و روی، طلا، سنگ آهن و انواع مواد معدنی در کشور شناسایی شده اما این درحالی است که بخش وسیعی از این ذخایر بکر و دست نخورده باقی مانده و نیازمند یک برنامه‌ریزی بلند مدت است.
در حال حاضر وضعیت سازمان اکتشاف و زمین شناسی چگونه است؟
مسئله‌ای که اخیرأ گریبانگیر این سازمان شده و مشکلات فراوانی را به وجود آورده کمبود منابع مالی است. از سوی دیگر با توجه به این نکته که تعداد زیادی از کارشناسان خبره و قدیمی سازمان در سال‌های اخیر بازنشسته شده‌اند، جایگزین کردن نیروهای ماهر سختی‌های بسیاری را به دنبال دارد. این در حالی است که با ابلاغ بخش‌نامه جدید دولت، امکان جذب نیرو وجود نداشته و همین امر باعث کند شدن حرکت سازمان شده است.
آیا بودجه سازمان پاسخگوی مسائل مالی در حوزه اکتشاف است؟
با توجه به پهناور بودن ایران و در اختیار داشتن ذخایر عظیم در کشور بودجه اختصاص داده شده به سازمان زمین‌شناسی و اکتشاف پاسخگوی نیاز نبوده و به قولی فقط کفاف روزمرگی سازمان را می‌دهد. ورود بخش خصوصی در این حوزه یکی از راهکارهایی است که می‌تواند روند حرکت و پیشرفت سازمان را تسریع بخشد.
آیا تجهیزات مورد نیاز در اختیار کاوشگران سازمان قرار دارد؟
امکانات موجود در سازمان زمین‌شناسی و اکتشاف تا حدودی پاسخگو بوده اما کافی نیست. مستهلک شدن تجهیزات یکی از مشکلات اصلی سازمان است. از سوی دیگر نبود دستگاه پرتابل RF برای شناسایی و تشخیص انواع سنگ‌های معدنی از دیگر مواردی است که می‌توان به آن اشاره کرد. همچنین از آنجایی که برخی محدوده‌های اکتشافی در زیر زمین قرار دارند نیاز به دستگاه‌های حفاری مجهز به شدت احساس می‌شود. یکی از موارد مهم دیگر که در بحث اکتشاف مطرح بوده صرفه‌جویی در زمان و انرژی است. چراکه بیشترین مناطق اکتشافی در نقاطی دور از محدوده شهری قرار گرفته پس لازم است تا با در اختیار گذاشتن وسایل حمل‌ونقل مناسب روند حرکت کاوشگران به سوی این مناطق شود و محدوده‌های بیشتری مورد کنکاش قرار گیرد.
چه پیشنهادی برای تکمیل پروژه‌های سازمان دارید؟
با توجه به اینکه ایران یک کشور ۴ فصل بوده و اکتشاف در برخی مناطق به شرایط آب و هوایی بستگی دارد این در حالی است که بودجه اکتشاف زمانی در اختیار سازمان قرار می‌گیرد که به دلیل شرایط جوی حاکم بر منطقه امکان اکتشاف وجود ندارد. پس لازم است تا این نکته در پرداخت بودجه مورد توجه قرار گیرد.
