ماین نیوز - دره نقره‌ای

آغاز پیدایش نقره به ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد. این فلز برای نخستین بار در سرباره‌های آتشفشانی در آسیای صغیر و سواحل دریای اژه دیده شد و به دلیل زیبایی و جذابیت‌هایی که داشت مورد توجه بشر قرار گرفت.

از کاربردهای اولیه این فلز در آغاز پیدایش آن می‌توان به ضرب سکه‌هایی از جنس نقره اشاره کرد که در تجارت و داد و ستدها مورد استفاده قرار گرفته است.

در دنیای امروز با توجه به پیشرفت روزافزون بشر در عرصه صنعت و نیاز آن به مواد اولیه کارشناسان این عرصه با تحقیق و بررسی بر روی ماده‌های معدنی به ویژگی‌های خاص و منحصر به فرد فلز نقره دست یافته‌اند.

با توجه به اینکه فلز نقره از رسانایی بالای الکتریکی و گرمایی برخوردار است آلیاژ نقره را به یکی از پرکاربرد ترین فلزات در صنایع الکترونیک تبدیل کرده است. یکی دیگر از کاربردهای فلز سیم فام در ساخت زیورآلات و جواهرات است که سود بسیاری را نیز برای تولیدکنندگان این محصول معدنی به ارمغان می‌آورد.

جالب است بدانیم که این فلز با ارزش به صورت آزاد در معادن وجود داشته و هم به صورت یک محصول جانبی در کنار مواد معدنی دیگر همچنین سرب، مس، طلا و نیکل یافت می‌شود. نیمکره غربی زمین سهم عمده‌ای از تولید این فلز با ارزش را به خود اختصاص داده است.

کشف ظروف نقره‌ای و حکاکی شده در نقاط مختلف کشور، از آن حکایت دارد که ایرانیان از دیر باز به این فلز نقره‌ای دست یافته‌اند و از آن در صنایع مختلف خود استفاده می‌کردند.

یکی از مناطقی که فلز نقره درآن یافت می‌شود دره نقره‌ای شهرستان گلپایگان است. از نکات جالبی که می‌توان به آن اشاره کرد این است که دره نقره‌ای در واقع معدنی از سرب بوده اما از آنجایی‌که فلز نقره در کنار مواد معدنی دیگر همچون سرب یافت می‌شود، به دلیل بالا بودن میزان نقره تولید شده در این دره که گاهی تا ۸ کیلوگرم نیز بوده، بومی‌های محلی این نام را برای دره انتخاب کرده‌اند. معدن رشم در جنوب دامغان و همچنین کمربند فلزی که از شهرستان ملایر – اصفهان می‌گذرد نیز از ذخیره بالای نقره‌ای بهره می‌برند. معدن لاطلا در استان کرمان که از آن باعنوان بهشت معادن ایران یاد می‌شود نیز ذخیره ۱۰۰ تنی از نقره و طلا را در خود جای داده است. وجود معادن با نام‌هایی از این قبیل حاکی از دقت و تلاش پیشینیان ما در کشف این فلز سیم فام دارد.

از آنجایی که ذخایر سرب و روی فراوانی در کشور وجود دارد اما برای استخراج نقره به عنوان یک محصول جانبی از این فلز معدنی تلاشی صورت نگرفته و ضعف‌های بسیاری وجود دارد. این در حالیست که با سرمایه‌گذاری و فرآوری سرب و روی می‌توان بخش اعظمی از نیاز کشور به فلز نقره را برطرف کرده و ارزش افزوده ذخایر معدنی را افزایش داد.

معادن طلای زرشوران و تکاب نیز از دیگر معادنی هستند که فلز نقره به صورت الکترون (ترکیبی از کانی طلا و نقره) در آن یافت می‌شود.

بهروز برنا - معاون اکتشاف سازمان زمین شناسی